Bebeklerde İnatçı Kabızlık - Çözüm: Üryani Eriği ve Balık Yağı

9 aylık oğlumun doğumundan itibaren yaşadığımız inatçı bir kabızlık sorunu var. Ara sıra normale ve hatta hafif ishale dönen istisnai kısa dönemler haricinde çoğu zaman yardımsız büyük tuvaletini yapamıyordu. Bu zor durum karşısında doktorlar çeşitli hastalıklardan şüphelendiler, hatta bu nedenle ilk aylarında kendisini bir cerrah'a bile göstermiştik. Ancak cerrah korkulacak bir rahatsızlığı olmadığını, çok sıkıştığımız zamanlarda su ile lavman yapmamızı önermişti. İlk lavman sonrası kabızlık sorunumuz bir süreliğine geçmişti, ancak bu sevindirici durum çok sürmemişti. Aynı şekilde gliserin fitiller de yapıldığı an için bir rahatlama sağlıyor, ancak kabızlık sorunu ortadan kalkmıyordu. Zaten doktorlar da bu tür uyaranların kullanılmasını, bağırsak tembelliği olasılığı açısından pek önermiyorlar. Neticede gliserin fitil, lavman, saf zeytin yağı içirmek, sıcak oturma banyosu, daha lifli beslenme, prinç gibi kabızlık yapıcı besinlerden uzak durma, bal kabağı gibi kabızlığa iyi gelen besinler seçme gibi pek çok denemeler ile birlikte aylar geçti. Geçtiğimiz haftalarda bir eczanede eczane sahibi ile konuşurken kendilerinin de oğullarında eskiden çok kabızlık çektiklerini, çözüm olarak "Kastamonu Üryani Eriği" kullandıklarını ve çok fayda gördüklerini öğrendim. Elbette hemen ertesi gün tedarik ettik. Aynı zamanda sağlık açısından sayısız faydaları için birkaç zamandır düşündüğümüz balık yağını da kullanmaya başladık. Üryani eriği ve balık yağını düzenli kullanmaya başladıktan birkaç gün sonra kabızlığımızın önemli ölçüde azaldığını farkettik. Elbette bunda eriğin mi yoksa balık yağının mı etkili olduğunu bilemiyorum, ama öyle yada böyle, yardım olmadan çok zor tuvaletini yapabilen oğlum artık günde 1-2, bazen 2 günde bir, çok zorlanmadan tuvaletini yapmaya başladı. İnşallah durum değişmez.

Bebeklerinde kabızlık sorunu çeken çok sayıda anne-baba olduğu için belki bir faydası dokunur diye bu bilgiyi paylaşmak istedim.

Herhangi bir ürünü bebeğinize vermeden önce mutlaka doktorunuza danışınız.

Üryani Eriği: Kastamonu yöresine ait ve kabızlığa iyi geldiği söylenen bir erik türü. İstanbul'da Eminönü Mısır Çarşısında yer alan Malatya Pazarı'nda bulabildik. Hatta söylenen göre başka yerde de bulunmuyormuş, bu nedenle alırken aldatılmamaya dikkat ediniz. Özel ambalajlı olarak satılıyor, fiyatı da yanılmıyorsam 15 TL civarındaydı. Eşim birkaç eriği suda kaynatıp yumuşatıyor ve ardından rendeleyerek meyva püresi haline getirip yediriyor. Genelde günde bir kez meyve öğününde verdik. Neticede ilaç olmadığı, doğal bir besin olduğu için miktar olarak bebeğinizin yeme miktarına ve gördüğünüz yarara göre ayarlayabilirsiniz.

Balık Yağı: Piyasada pek çok balık yağı seçeneği mevcut. Hangisinin daha yararlı (ve de özellikle zararsız) olduğunu araştırarak yine eczacımın önerdiği Carlson Balık Yağı'nda karar kıldım. Bu balık yağı 200 ml'lik özel koyu renkli cam şişesinde satılıyor. Çok belirgin bir limon tadına sahip ve 2005 yılında üstün tat ödülü kazanmıştır. Elbette hiç balık yağı kokmadığını söylemek mümkün değil, ancak oğlum hiç sorun çıkarmadan -hatta sanki severek- içiyor (hemen sonrasında biberon ile biraz su içiriyoruz) ve bende tat konusunda çok hassas olmama rağmen zorlanmadan içebiliyorum. İlk ağza alındığında limon tadı baskın, sonradan hafif bir balık tadı geliyor ama üstüne biraz su içince hemen kayboluyor. Yani kolay içilebilirliği açısından kesinlikle tavsiye ederim. Bunun yanında, balık yağı içmenin esas amacı olan aktif madde (EPA+DHEA) içeriği açısından piyasadaki pek çok ürüne göre oldukça zengin. Ayrıca "Cod Liver Oil" değil. Yani balığın karaciğerinden değil, gövdesinden elde ediliyor. Karaciğerden elde edilen balık yağları A ve D vitaminleri içeriyor ve bu açıdan vücutta birikme yapma ihtimalleri var, yazın da pek kullanılmamalı. Zaten son dönemlerde artık karaciğer'den elde edilen balık yağları da pek önerilmiyor. Piyasadaki balık yağları çoğunlukla vitaminleri doğru oranda içermiyor ve bu açıdan zararlı olabiliyor. Yine balık yağının elde ediliği balıkların ağır metaller açısından kontrol edilmiş olması şart, aksi halde sağlığa fayda yerine zararlı olabilir. Carlson Balık yağı hem vitamin içeriği açısından zararsız hemde ağır metaller açısından da bağımsız FDA onaylı resmi laboratuvarlarda algılanabilir miktardaki ağır metallerin (civa, kadminyum, kurşun, PBC ve 28 ayrı kontaminantın) hiç birini ihtiva etmediği test edilmiştir.

Balık yağlarının doğrudan olmasa da dolaylı olarak bebek ve çocukların iştahlarını da arttırdığı bilgisi verilmektedir.

Balık Yağları konusu ile ilgili daha detaylı bilgi için İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Beslenme ve Metabolizma Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Aydın'ın "Balık Yağı Her Derde Deva" yazısını okuyabilirsiniz.

İlk Yardım Çantası

Çalıştığım kurum'da çalışma arkadaşlarımla birlikte görevimiz nedeniyle sık sık çıktığımız arazi çalışmaları esnasında olası kazalara ve çeşitli ani ihtiyaçlara karşın biraz standart dışı bir ilk yardım çantası hazırlamak uzun zamandır hep aklımın bir köşesinde vardı. Ulaşımda kullandığımız araçların içinde basit de olsa ilkyardım setleri hep olmakla birlikte, daha çok "var mı, var" amaçla oluşturulmuş ve neredeyse sadece bir serum lastiği ve pamuk'dan ibaret olan setlere hiçbir zaman güvenmedim. Bu nedenle zaman-emek harcamayı göze aldığım bir gün kolları sıvayarak öncelikle malzeme listesi oluşturarak işe başladım. Çalışmakta olduğum kurum içinde almış olduğum ilkyardım eğitimi sayesinde çanta içinde neler olması gerektiği konusunda fikir sahibi olmakla beraber, çantayı hazırlamak için internet vasıtası ile ulaşabildiğim çeşitli hazır setlerin içeriklerinden ve sağlık servisimizin görüşlerinden faydalandım. Standart medikal içerikler haricinde, özellikle arazi çalışmalarımızdan elde ettiğim deneyim doğrultusunda ihtiyaç duyulabilecek farklı malzemeleri de listeye ekledim.

Özellikle internet üzerinden ilk yardım çantası için gerekli olabilecek malzemeleri araştırırken doyurucu bilgi sunan kaynakların pek olmadığını farkettim veya ben ulaşamadım. Kendi setlerini oluşturmaya çalışan kişilere fikir vermesi açısından detay bilgiler vermenin faydalı olacağını düşünerek paylaşımda bulunmak istedim. Yararlı olmasını ümit ediyorum.

Çanta İçinde Bulunan Malzemelerin Listesi:

1. Kan Durdurucu Sprey: Küçük ! kesiklerde kanamayı durdurmak için kullanılır
   
2. Soğutucu Sprey: Burkulma gibi durumlarda acıyı azaltan soğuk etki sağlamak için kullanılır
   
3. CPR Suni Teneffüs Maskesi: Ağızdan ağıza suni sulunum desteği verirken hijen amaçlı kullanılır
4. Boyunluk: Olası boyun zedelenmelerinde boynu sabitlemek ve felç riskini en aza indirgemek için kullanılır
   
5. Anında Soğuk Kompres: Çarpma-burkulma, böcek sokması, aşırı sıcak gibi durumlarda anında 30 dakika boyunca etkili soğuk üretir. Deriye doğrudan temas ettirilmez, tercihen ıslak havlu, bandaj, giysi parçasına sarılarak 12-15 dakika kullanmak gerekir. Buz kompresi, şişliği, kanamayı, spazmı, ağrı ve enflasmasyonu azaltır. Kopan organın soğuk muhafazasında da kullanılabilir
6. Anında Sıcak Kompres: Böbrek-bel ağrılarında, kas gevşetici-ağrı kesici olarak veya aşırı soğuk ortamlarda ısınmak amacıyla anında ve 30 dakika boyunca etkili sıcaklık üretir, deriye doğrudan temas ettirilmez-kumaş parçasına sarılarak kullanmak gerekir
7. İlkyardım Battaniyesi: Yaralıyı-hastayı soğuk veya sıcaktan korumak, şok durumunu engellemek için kullanılır. Hastayı soğuk tutmak için gümüş taraf dışarıya, sıcak tutmak için sarı taraf dışarıya bakacak şekilde hastaya sarılmalıdır.
8. Flaster: Yara üzerine sarılan sargı-gaz kompresleri yapıştırmak için kullanılır
   
9. Gazlı Bez: Yaranın üzerini kapatmak için kullanılır. Sargı bezi ile sarılarak tutturulur
10. Sargı Bezi: Yaralanan bölgeye uygulanan gazlı bezleri sarmak için kullanılır
11. Yara Pedi: Yaraların üzerini pratik bir şekilde doğrudan kapatmak için kullanılır. Yara bandının daha profesyonel ve daha büyük halidir
12. Yara Bandı: Küçük yaralanmalarda yaranın üzerini kapatmak, kanamayı durdurmak ve yaranın mikrop kapmasını engellemek için kullanılır
    
13. Göz Pedi: Gözlerde meydana gelmiş bir yaralanma-batma durumunda gözü koruma altına almak için kullanılır
    
14. Elastik Bandaj (kendi kendine yapışan): Özellikle burkulma-incinmelerde destek amaçlı kullanılır, İstenilen düzeyde baskı uygular. Kan dolaşım bozukluklarına neden olmaz. Tutturmak için çengelli iğne gerektirmez
    
15. Elastik Bandaj: Özellikle burkulma-incinmelerde destek amaçlı kullanılır. Elastik olduğundan ciddi kanamalarda turnike amaçlı olarak da kullanılabilir (Turnike uygulaması tehlikeli olup çok dikkat gerektirir)
16. Üçgen Sargı Bezi: Omuz, kol, kaburga kırık-çıkıklarında bölgeyi boyun bölgesine askı yapmak için kullanılır
    
17. Çengelli İğne: Üçgen sargı gibi sargıların tutturulmasında kullanılır
18. Makas: Sargı bezi, bandaj, kıyafet kesmek için kullanılabilir. Olası yaralanmaları engellemek için uçların küt olması tercih edilmelidir
    
19. Pamuk: Yara üzerine pansuman malzemesi olarak steril gazlı bezin üstünü, ayrıca kırıklarda tespit malzemelerinin altını beslemede kullanılır
20. Pamuk Çubuk: Antiseptik solüsyon sürmek, gözden cisim çıkartmak için kullanılabilir
21. Antiseptik Solüsyon (Biokadin): Açık yaraların dezenfekte edilmesinde kullanılır. Pamuk, pamuk çubuk, gazlı bez ile yaraya sürülebilir.
    
22. Amonyak: Arı, böcek, sivrisinek sokmaları durumunda sokulan bölgeye sürülebilir.
    
23. Steril Eldiven: İlkyardımcı yaralıya müdahale ederken iki taraflı hijyenik koruma amaçla kullanılması faydalı olacak eldiven
24. Non Steril Eldiven: Hastaya müdahale edilmeyen kirli işlerde kişisel hijyen sağlanması ve ellerin temiz tutulması amaçlı kullanılabilir
25. Ağız Maskesi: Tozlu-mikroplu ortamlarda kişisel hijen sağlamak için kullanılır. Tek kullanımlıktır
26. Susuz El Temizleme Jeli (Pürel): Su-sabun bulunmayan ortamlarda ellerin hızlıca dezenfetke edilmesinde kullanılır
27. Antiseptik El Havlusu: %100 hijen sağlayan el havlusu. El - yüz silinebilir
28. Suni Gözyaşı: Göze toz-böcek gibi yabancı maddelerin kaçması durumlarında göze damlatılabilir. Cismin gözden akıp gitmesi için ekstra sıvı, cismin göze zarar vermemesi için ekstra kayganlık sağlar
29. Tahta Dil Basacağı (Abeslang): Ağız-nefes yolu kontrolü yapmak ve parmak kırıklarında parmağa göre küçültülerek sararak destek yapmak için kullanılabilir
    
30. Cımbız : Kıymık batması gibi durumlarda batan cisimlerin çıkartılması için kullanılır. Kaş almak için değildir :-)
    
31. Dijital Termometre: Ateş ölçmek için kullanılır. Düğmeden açılan termometre koltuk altına sıkıca konularak sesli ikaz verene kadar beklenir
32. Enjektör: Herhangi acil bir enjeksiyon gerekliliği durumunda sadece bir sağlık görevlisi ! tarafından kullanmak için bulunduruluyor
33. Ucu Kesik Enjektör: Böcek sokmalarında vakumlayıcı olarak da kullanılabilir
34. Tükenmez Kalem: Not almak için kullanılır
    
35. İlkyardım El Kitabı: Çeşitli ilkyardım uygulamaları hakkında bilgi içerir. Özellikle nasıl müdahale edileceğinden emin olunmayan durumarda sağlıklı bilgi edinmek için faydalıdır. Özellikle suni teneffüs-kalp masajı gibi kritik ve çok acil müdahaleler için bilgilerin taz tutulması maksatlı arada sırada okunması tavsiye edilir
    
36. Fosforlu Yelek: Özellikle karanlık havalarda ve trafik ortamında görülmek ve olası kazaları önlemek için giyilir
37. Düdük: Acil durumlarda sesli işaret veya ikaz vermek için kullanılır
38. Işık Çubuğu: Çok karanlık ortamlarda işaret amaçlı kullanılır. Çubuk bükülerek içindeki kırılgan haznenin kırılması sağlanır. Karışan sıvılar 12 saate yaklaşan süre için fosforesans ışık yaymaktadır
39. Sinek-Kene Kovucu: Sivrisinek, karasinek, arı ve kene gibi haşerelerden korunmak için kullanılır
40. Köpek Kovucu: Yaydığı ultrasonik ses dalgasıyla köpek ve kedileri kaçırır. 7 metre menzil içinde, saldırgan hayvana doğru tutularak kısa aralıklar ile basmak gerekiyor. UYARI: Bazı durumlarda etkili olmayabilir. Cihazın ucundaki metal yüzeye kesinlikle dokunmayınız. LÜTFEN ZARARSIZ HAYVANLARI RAHATSIZ ETMEYİNİZ !!!
41. El Feneri (Ledli): Karanlık ortamlarda ışık ihtiyacı duyulması halinde aydınlatma, işaret verme amaçlı kullanılabilir. Led’li olması pillerin uzun süreli dayanımı açısından gereklidir
42. Atık Poşeti: Pansuman işlemleri esnasında ortaya çıkan atıkların etrafı kirletmemesi için bu poşet kullanılabilir
43. Kopan Organ Poşeti: Kopan organı yıkamadan temizlemeden steril gazlı beze sardıktan sonra bu poşetin içine koyarak ağzını kilitleyin. Sonra bu poşeti buz (anında soğuk kompres de olabilir) konmuş ikinci bir poşet içine koyarak kilitleyin. En kısa sürede en yakın sağlık kuruluşuna hasta ile birlikte ulaştırınız veya 112 Acil'e haber veriniz

Notlar:

• Çanta içinde yer alan her malzeme tek tek etiketlendi. Etiketlerde ürün adı, kullanım şekli ve varsa son kullanma tarihi yer almaktadır. Etiketleme için bir barkod yazıcısı ve barkod etiketleri kullanıldı. Bu sayede yazılar silinmiyor.
  
• Yer kaplamaması açısından pek çok ürün orjinal kutusundan çıkartılarak ağzı kilitli poşetlere yerleştirildi. Özellikle sinek-kene kovucu, amonyak gibi çantaya akabilecek malzemelerin poşet içinde olmasında yarar var.
• Corel Draw ile yazının başında yer alan ilk yardım logosu çizilerek bir baskı firmasınca yapışkanlı etiket haline getirilerek çantanın her iki yüzüne yapıştırılmıştır. Daha kalıcı olması arzu edilirse kalıp kesilerek çanta yüzeyine boyama da yapılabilir.
• Şişme kol-bacak atellerinin de çantaya dahil edilmesi düşünülüyordu ancak yer darlığı nedeniyle vazgeçilmiştir.
• Kullanım amacına göre malzeme eklemek-çıkartmak mümkündür.
• Çantanın toplam maliyeti 345 TL olmuştur (Eylül 2009). Bu fiyat içinde en çok çanta (100 TL), Köpek kovucu (55 TL) ve ilk yardım battaniyesi (20 TL) pay sahibidir.
• Çanta kilitlenebilir olmakla beraber bir ilk yardım çantasını asla kilitlemeyiniz. Acil durumda anahtar bulmaya çalışmak büyük sorun olabilir.

Resimler:
1- Çantanın Dış Görünümü


2- Çantanın İç Görünümü


3- Çantanın Diğer İç Görünümü


Malzemelerin Temin Edilmesi:
Reklam gibi olacak ancak arayacak kişilere kolaylık olması açısından malzemeleri temin ettiğim yerleri de belirtmek istiyorum. Hiçbirinden kesinlikle ücret, rüşvet :-) alınmamıştır.

• Medikal Malzemeler: İstanbul Okmeydanı'nda yer alan Çelebi Eczanesi üzerinden temin ettim. Eczane sahibi Baki Bey isteklerim doğrultusunda epey emek harcadı sağolsun.
• Anında Sıcak-Soğuk Kompresler, Işık Çubukları ve Köpek Kovucu: Hepsiburada.com
• İlk Yardım Battaniyesi ve Fosforlu Yelek: İstanbul Okmeydanı Perpa'da yer alan iş güvenliği mağazalarından temin edilebilir (Örneğin Kaya ve Zagun)
• Kiltili Poşetler: Gebze'de yer alan bir poşetçi'den çeşitli boylarda temin ettim. Fiyat olarak gayet ucuza maloldu. Marketler'de buzdolapları için satılan ağzı kilitli naylon poşetler de kullanılabilir ancak hem farklı boylar bulunmuyor hemde pahalı kalıyor.
• İlk Yardım El Kitabı: Dr. Dilek Tiryaki'ye ait kitabı iş yerimin sağlık servisinden temin ettim. Piyasada çeşitli kitap evlerinden çeşitli kitaplar temin edilebilir.
  
• Led'li El Feneri ve Çanta: Bauhaus'dan temin ettim. Perpa İş Merkezi'nden de temin edilebilir. Fener 5 TL civarında fiyata sahip olan (Eylül 2009) REV Ritter GmbH marka olup, küçük boyutlu, alüminyum gövdeli, led'li ve merceklidir. Çantayı biraz daha kaliteli olması için Wisent marka seçtim.
• Düdük: Alcamsatcam.com
  

UYARILAR !!!:

• Bu sayfada verilen bilgiler kişisel bir paylaşım olup herhangi bir kurum ile ilişkili değildir.
  

• Yazıyı kaynak göstermek şartı ile kullanabilirsiniz.
  

• Bir sağlık personeli değilim ! Sayfada yer alan bilgiler ilk yardım konusunda bilgi sahibi kişilere sadece fikir vermesi, yardımcı olması için sunulmuştur. Malzemelerin kullanımından doğacak herhangi bir sorumluluk kabul edilmez. Malzemeler açısından eksiklikler-hatalar olabilir.
  

• İlk yardım kapsamında doktor tavsiyesi olmadan hiçbir şekilde ilaç kullanmamalıdır. Ancak arazi koşullarında en yakın sağlık kuruluşuna ulaşmak zaman alabildiğinden dolayı basit bir ağrı kesici (salisilik asit), antiseptik sölüsyon (Povidon iyodin) ve amonyak çantaya dahil edilmiştir. Yine bu konuda da hiçbir sorumluluk kabul edilmez.
  

• İlk yardım çantası ile gerektiği anda etkin bir ilk yardım müdahalesi yapabilmek için yetkili bir eğitim kurumundan eğitim almanızı, bilgilerinizi de arada bir tazelemenizi tavsiye ederim. İhtiyaç anında aşırı stres nedeniyle bilgileri hatırlamak ve doğru müdahalede bulunmak oldukça zor olabilir.

İlk yardım gerektirmeyen, kazasız-sağlıklı günler dileği ile,

Cemil Seyis
cemil.seyis (AT) gmail.com